วิกฤตเซมิคอนดักเตอร์ปี 2564

การขาดแคลนเซมิคอนดักเตอร์

การขาดแคลนเซมิคอนดักเตอร์ทั่วโลกกำลังจะถึงจุกที่ไม่สามารถควบคุมได้ การขาดแคลนส่งผลกระทบต่อผลิตภัณฑ์อิเล็กทรอนิกส์เกือบทุกชนิด ตั้งแต่สมาร์ทโฟน อุปกรณ์การเล่นเกม ไปจนถึง รถยนต์ และ เครื่องใช้ในครัว ในขณะที่ผู้ผลิตเซมิคอนดักเตอร์ต้องพยายามผลิตสินค้าให้ลูกค้ารายใหญ่ เช่น Apple และ Samsung แต่ลูกค้ารายย่อยเช่นผู้ผลิตรถยนต์ประสบปัญหากับความล่าช้าที่ทำให้ต้องหยุดสายการผลิต แค่ขาดชิปเล็กๆ หนึ่งชิ้บ จะไม่สามารถผลิตรถยนต์ห้ให้เสร็จได้ (The Guardian)

สิ่งนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร?

สาเหตุหลากๆแน่นอนเป็นวิกฤตการณ์ไวรัสโคโรน่าที่ส่งให้มีความล่าช้าในการผลิตซึ่งตอนนี้มีการฟื้นตัวแล้ว และจากหลายๆ การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น

ผู้คนซื้อเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้านในช่วงการแพร่ระบาดไวรัสโคโรน่าเพิ่มขึ้น เช่น โทรทัศน์ คอมพิวเตอร์ เกมคอนโซล โทรศัพท์ที่รองรับ 5G และอื่นๆที่ทำให้เราไม่เบื่อที่ต้องอยู่แต่ในบ้าน
ผู้ผลิตยานยนต์ได้เริ่มหันมาผลิตรถยนต์ไฟฟ้า ซึ่งส่วนใหญ่เป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ต้องการเซมิคอนดักเตอร์
ข้อเท็จจริงที่ไม่ค่อยมีการอธิบายไว้ เมื่อมีความต้องการสินค้าชนิดหนึ่งในจีนมากจะส่งผลกระทบไปยังทั้งโลก เช่น นมผงเด็ก ไม้เนื้อแข็ง สัตว์แปลก (ที่ได้รับการคุ้มครอง) และ เห็ดป่า
จากนั้น โดนัลด์ ทรัมป์ (คนพูดหยาบคายแห่งชาติของสหรัฐอเมริกา) ได้เพิ่มแนวรบเทคโนโลยีชั้นสูงในสงครามการค้าระหว่างสหรัฐอเมริกา-จีน น้่นก็คือเซมิคอนดักเตอร์ และตอนนี้หลายสถานการณ์ที่แย่มากๆก็เกิดขึ้นพร้อมกัน

ใครคือผู้ผลิตชิป?

ถึงแม้ว่ามีบริษัทหลายแห่งที่อ้างว่าเป็นผู้ผลิตชิป แต่จริงๆแล้วพวกนั้นไม่ใช้ผู้ผลิต บริษัทพวกนี้จะจ้างผลิตโรงงานจากประเทศที่มีความเชี่ยวชาญทางเทคโนโลยีแต่รายได้ไม่สูง เช่น จีน ไต้หวัน กาหลีใต้ สังเกตได้ตอนนี้มีประโยคแปลกใหม่ ผู้ผลิตที่ไม่ได้ผลิตเรียกว่า "fabless" และศัพท์สำหรับผู้ผลิตที่ผลิตจริงคือ “foundry” 5 อันดับแรกบริษัทรับจ้างผลิต (foundry) ตามกำลังการผลิต

TSMC ( ไต้หวัน ) ผู้ผลิตนำ ชิปไฮเทค และ ชิปมาตรฐาน
Samsung Foundries (กาหลีใต้) Intel (สหรัฐอเมริกา) และ SMIC (จีน) สำหรับชิปมาตรฐาน
Global Foundries (สหรัฐอเมริกา) และ Skywater (สหรัฐอเมริกา) สำหรับชิปชนิดพิเศษ

หมายเหตุ: แน่นอนว่ามีหลายบริษัทรับจ้างผลิตขนาดเล็ก แต่ผู้ผลิตรายใหญ่จะไม่ได้ประโยชน์ที่จะสั่งชิปชนิดพิเศษจากบริษัทขนาดเล็ก TSMC ผู้นำระดับโลกยังมีโรงรับจ้างผลิตเซมิคอนดักเตอร์ที่ประเทศจีนที่ผลิตชิปมาตรฐาน และจีนกำลังผลักดันการขยายการผลิตชิปมาตรฐานและชิปไฮเทคในโรงงาทผลิตเซมิคอนดักเตอร์ท้องถิ่น

รายชื่อโรงงานผลิตเซมิคอนดักเตอร์ ทั้งหมดที่แสดงอยู่ในวิกิพีเดีย สลับรายการสำหรับกำลังการผลิต (ขนาด) และสลับสำหรับ Process Technology (ความซับซ้อน) กระบวนการผลิตและออกแบบเซมิคอนดักเตอร์เฉพาะ เพื่อค้นหาผู้ผลิตชิประดับไฮเอนด์ใหม่ล่าสุด / เร็วที่สุด / เล็กที่สุด (ระบุด้วย 3nm นาโนเมตร หรือ 5nm นาโนเมตร) ซึ่งเป็นของ TSMC ในไต้หวัน อาจเป็นการสั่งซื้อและการออกแบบของ Apple

แง่มุมด้านภูมิรัฐศาสตร์

เราได้เห็นการพึ่งพาผลิตภัณฑ์และการผลิตต่อเซมิคอนดักเตอร์ การที่ศูนย์กลางการผลิตอยู่ในพื้นที่ประเทศจีนอย่างเดียว จะเห็นอิทธิพลที่เพิ่มขึ้นของจีน ถึงการคุกคามจนถึงการอวดความยิ่งใหญ่ของทหาร เรื่องนี้ควรถูกมองเป็นความเสี่ยงทางภูมิรัฐศาสตร์

ถึงแม้ว่าค่าใช้จ่ายจะแพงกว่าไม่มาก เซมิคอนดักเตอร์ควรผลิตในโรงงานขนาดใหญ่ในพื้นที่อื่นๆด้วย

วัสดุเชิงกลยุทธ์

ในกรณีวิกฤตหรือความขัดแย้ง เป้าหมายที่ชัดเจนคือการรักษาวัสดุเชิงกลยุทธ์ที่จำเป็น ซึ่งเคยเป็น น้ำมัน เหล็ก ถ่านหิน อาหาร แต่การผลิตก็สำคัญด้วย ในเมื่อปัจจัยพื้นฐานวัสดุเชิงกลยุทธ์ยังเหมือนเดิม เนื้อหาเปลี่ยนไป และตอนนี้รวมถึงโลหะหายาก น้ำ และ ... การผลิตเซมิคอนดักเตอร์

เพียงแค่หนึ่งตัวอย่าง "ปัญหาหลักปักกิ่งคือการผลิตชิประดับไฮเอนด์ Kirin ชิปเซ็ต ของ Huawei ผลิตโดย Taiwan Semiconductor Manufacturing Corporation (TSMC) ใช้เทคโนโลยีอเมริกา" (TRT World) ตอนนี้นั่นคือการขัดแย้งในการพึ่งพากัน และเริ่มเป็นปัญหาแล้ว